Dit wetsvoorstel is op 17 december 2020 reeds geaccepteerd in de Tweede Kamer en wordt vanaf 12 januari 2021 behandeld in de Eerste Kamer.

Met de WGS maakt de overheid het mogelijk dat allerlei data - óók data uit de zorg - in zgn. samenwerkingsverbanden kunnen worden samengevoegd en gekoppeld. Zowel publieke als private partijen kunnen op basis van deze wet data met elkaar delen. Het doel van de WGS is het “detecteren” van personen die geacht worden een frauderisico te vormen. Ook kunnen data worden gebruikt om individuele burgers te te volgen en te profileren. Burgers weten niet op welke wijze ze worden gevolgd en geprofileerd, noch weten ze met wie uitkomsten van data-analyses worden gedeeld en waarvoor deze resultaten worden gebruikt. Door deze werkwijze kunnen burgers niet gericht en geïnformeerd opkomen tegen belastende profileringen die nadelige gevolgen kunnen hebben voor toegang tot basale voorzieningen.

Voor het verwerken van (medische) persoonsgegevens dient duidelijk te zijn of het doel waarvoor zij worden gebruikt in overeenstemming is met het doel waarvoor deze zijn verzameld. Voor de verwerking van bijzondere persoonsgegevens uit zorg/jeugdzorg geldt dat deze alleen mogen worden verwerkt overeenkomstig de expliciete toestemming van de patiënt/cliënt. Daarnaast heeft de zorgverlener die gebonden is aan het medisch beroepsgeheim de plicht om zèlf te beslissen of bepaalde behandeldata wel naar andere partijen mogen worden doorgesluisd. Zoals de WGS nu is opgezet is het echter mogelijk dat medische gegevens die voor één bepaald doel zijn verzameld, via doorsluizen en koppeling naar andere databases inzichtelijk worden voor andere instanties/partijen dan degene voor wie de medische data oorspronkelijk bedoeld waren.

De coalitie van partijen – bestaande uit het Platform Bescherming Burgerrechten, Nederlands Juristen Comité Mensenrechten, Stichting Privacy First, Stichting KDVP, FNV, Landelijke Cliëntenraad, schrijver Tommy Wieringa en columnist Maxim Februari  – die in 2020 door de rechtbank te Den Haag in het gelijk werd gesteld vanwege de implementatie van het risicoprofileringssysteem SyRI trekt nu wederom aan de alarmbel, aangezien het huidige wetsvoorstel WGS een nog grotere bedreiging vormt voor de privacy van burgers, met het risico op ongekende belastende profileringen. Volgens de coalitie geeft de WGS de ruimte om de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van burgers op onacceptabele en onrechtmatige wijze in te perken, hetgeen in strijd is met onze Grondwet.

De coalitie heeft de leden van de Eerste Kamer dan ook via een brief opgeroepen om bij de behandeling zeer kritisch naar dit wetsvoorstel te kijken.

Lees ook het artikel van (niet meer praktiserend) huisarts, Hr. W.J. Jongejan, getiteld: “ Senaat zal Nederlandse burger moeten behoeden voor ongrondwettelijke digitale datadeling”.

Op 12 januari 2021 is van de hand van jurist en schrijver Maxim Februari een artikel over dit wetsvoorstel gepubliceerd in de NRC Handelsblad. (www.maximfebruari.nl). 

Inmiddels is duidelijk geworden, dat de Eerste Kamer na alle waarschuwingen en kritiek op het wetsvoorstel op 15 januari 2021 heeft besloten om het wetsvoorstel WGS voor nader onderzoek terug te sturen naar de Raad van State.